วัดแก้วพิจิตร

วัดแก้วพิจิตร วัดเก่าแก่และสำคัญประจำจังหวัดปราจีนบุรี ตั้งอยู่ในอำเภอเมืองริมแม่น้ำปราจีนบุรี ไม่ไกลจากตึกอภัยภูเบศร์   ความโดดเด่น คือ อุโบสถที่มีการบูรณะใหม่จากเดิมสีขาวให้เป็นสีแดงอิฐและสีชมพู มีลวดลายแกะสลักที่งดงาม ตัวอุโบสถเป็นสถาปัตยกรรมแบบไทย จีน ยุโรป ขอม ที่ผสมผสานได้อย่างลงตัวซึ่งมีเพียงแห่งเดียวในประเทศแลดูแปลกกว่าวัดโดยทั่วไป

ศิลปกรรมไทย คือ รูปแบบแผนผังอุโบสถ ช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ บานประตูหน้าต่าง ลงรักปิดทองเป็นทวารบาล ส่วนศิลปกรรมจีน ufabetคือ รูปปั้นมังกรเขียวหน้าจั่ว  หลังคาลายมังกร ราวบันไดขึ้นอุโบสถ

ภายในอุโบสมี พระประธานคือหลวงพ่ออภัยวงศ์ เป็นพระพุทธรูปสีดำออกแบบโดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ส่วนภาพจิตรกรรมฝาผนังวาดโดยช่างหลวงสมัยรัชกาลที่ 6  

พุทธลักษณะของพระพุทธรูปปางประทานอภัยองค์นี้ ต่างจากที่พบเห็นทั่วไป คือ ยกพระหัตถ์ทั้งสองข้างขึ้นระดับพระอุระโดยหันฝ่าพระหัตถ์ด้านในออก แต่หลวงพ่ออภัยวางพระหัตถ์ขวาเหนือเข่า หันฝ่าพระหัตถ์ออกเล็กน้อย ส่วนพระหัตถ์ซ้ายวางอยู่ที่พระเพลา พระพุทธรูปมีลักษณะเหมือนมนุษย์สามัญและเลียนแบบพระพุทธรูปคันธารราษฎร์ของอินเดีย พระพักตร์เป็นแบบประติมากรรมกรีกโรมัน พระเกศาหยักศกรวบเป็นมวยกลางพระเศียร ครองจีวรเป็นริ้วแบบธรรมชาติ ด้านหลังฐานชุกชีขององค์พระเป็นที่บรรจุอัฐิของเจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) และพระยาอภัยภูเบศร (เลื่อม อภัยวงศ์)